Pardus

Uludağ ProjesiBaşbakanlık 2003 yılı başlarında ulusal bir işletim sistemi geliştirilmesinin mümkün olup olmadığının araştırılması için TÜBİTAK UEKAE’yi görevlendirmiş. 2004 yılı başlarında Linux temelli bir dağıtım geliştirmek üzere teknik bir ekip oluşturulup 2004’ün ilk yarısında kavramsal hazırlık ve olası modellerin araştırılması yapılmış. 2004 Eylül çekirdek kadronun genişletilmesi ve dağıtım geliştirmeyle geçmiş. Ekibin geliştirdiği ilk ürün olan Pardus Çalışan CD 1.0 ise Şubat ayında dağıtılmaya başlandı.Türkiye’nin bilgi teknolojileri konusundaki etkinliğinin projelere yöneltilmesi, araştırma ve geliştirme ağırlıklı yüksek teknoloji üretimi sağlanabilmesidir. Ülke gereklerine bağlı olarak teknolojik gelişmenin yönünü belirlemek, farklı alanların ağırlığını değiştirmek ve dolayısıyla söz konusu işletim sisteminin yol haritasına hakim olmak tercih edilmektedir. Açık ve özgür sistemlere yönelinmesinin nedeni de budur. Türkiye’de şimdiye kadar açık kaynaklı yazılımların önündeki en büyük engel (bazı kobi girişimleri dışında) kurumsal alanda büyük destek firmaları bulunamamış olmasıydı. Uludağ projesi ile TÜBİTAK ülkemiz için önemi olan bu sorunun aşılmasını sağladı. Bu proje öngörüldüğü şekilde gelişebilirse yani dış kaynağa gereksinim duymadan geliştirilmeye devam edilebilir, gelecekte Uludağ projesi çevresinde bir özgür yazılım çevresi oluşturulması sağlanabilirse, en üst seviyede güvenli, ihtiyaç anında hemen ve istendiği şekilde değiştirilebilir, her zaman elde edilebilen, bakım ve idaresi kolay ve ucuz bu işletim sistemi sayesinde Türkiye’de bilgi teknolojisi alanında araştırma geliştirme yapılmasına, projeler üretilmesine, teknoloji ve iş alanında yerel bilgi birikimi oluşturulmasına katkıda bulunulacak. Uludağ ülkemizdeki katkıcılar, destekçiler ve geliştiricilerden dışında bir proje değil tam tersine onlarla çalışmayı kendine ödev edinmiş bir proje olarak ülkemizdeki özgür yazılım insanlarıyla her daim temasta olan ve olacak bir projedir.LinuxLinux, çekirdeği ilk olarak 1991 yılında Finlandiyalı Linus Torvalds tarafından 386 temelli PCler için kodlanmaya başlanmış bir işletim sistemidir. Açık kaynaklı olması ve GPL lisansı (Genel Kamu Lisansı-General Public License) ile özgürce dağıtılması sayesinde çekirdek dış katkıya açıktır ve çekirdek kaynağına katkıda bulunan geliştirici sayısının yirmi binin üzerinde olduğu tahmin edilmektedir.Pardus’un diğer Linuxlardan farkıŞu ana kadar tam olarak Türkçe destekli bir Linux dağıtım yoktu. Çeviri eksikleri, Unicode uyumlu olmayan uygulamaların varlığı, Türkçe karakterlerin dönüşümü Türkiye’de Linux çözümlerini oldukça zayıflatıyordu. Pardus tam anlamıyla Türkçe desteği veren ilk işletim sistemi. Ayrıca temel sorunları ana geliştiriciye ulaştırılmasını da sağlayarak diğer dağıtımların bu sorununun çözülmesinde de rol oynayacak.Linux’un sorunlarıLinux’un önündeki temel sorunlardan biri kullanım ve kurulumun zor olmasıdır. Pardus çalışan CD aşamasında bile kolay kullanılabilir bir masaüstü yaratılmış. Şimdiye kadar teknoloji merkezli ve araç denetimli tasarımlar yapılırken, Uludağ projesinde yazılım baştan tasarlanmış. İnsan merkezli ve görev temelli uygulamaları işleri kolaylaştıracak gibi görünüyor.Pardus’un çözümleriYapılandırma yöneticisi ÇOMAR (Configuration Manager) sistemde her uygulamanın hangi görevleri yapabildiği ve nelere ihtiyaç duyduğunun bilgisini tutuyor. Tamamlandığında ses getirecek gibi görünen ÇOMAR sayesinde uygulamalar kendilerini birbirlerinin varlıklarına göre ayarlayabiliyor.Paket yönetim sistemi PİSİ (Packages installed successfully as intended) Paketlerin sisteme sorunsuz bir şekilde eklenip çıkarılmasını sağlıyor. Örneğin bir web sayfasını ya da bir dosya türünü açmak ÇOMAR görevleri arasındayken PİSİ de bunlar için uygun paketlerin bulunup çalıştırılmasını sağlıyor.YALI (Yet Another Linux Installer) işletim sistemi ve kullanıcının seçtiği paketlerin CD, ağ, internet gibi kaynaklardan hedef sisteme yerleştirilmesini sağlıyor. PİSİ ve ÇOMAR’la entegre çalışan bu hızlı ve hafif kurulum sistemi daha önce kurulmuş sistemden e-posta, sayfa imleri gibi kullanıcıya ait bilgileri yeni sisteme taşıyabiliyor.Pardus çalışan CDLinux 2.6.10 çekirdeği başta olmak üzere masaüstü ortamı olarak KDE 3.3.2, office uygulamaları için OpenOffice.org 1.1.4 gelmekte, ayrıca Türkçe sözlük ve yazım kontrolü yapan Zemberek uygulaması ilk kez bir Linux dağımı ile birlikte ön tanımlı kurulmuş olarak gelmektedir. İnternet araçları olarak Mozilla Firefox tarayıcı ve Thunderbird e-posta istemcisi ile birlikte pek çok KDE uygulaması da CD’de yer alıyor. Uludağ projesinin amacı çeşitli kullanım şekillerinde ve alanlarında, toplumun her kesimince tercih edilen, kullanılan ve yaygınlaştrıılan bir işletim sistemi dağıtımı oluşturabilmek.Panthera PardusPardus adını Anadolu Parsı yani latince adıyla Panthera Pardus Tuliana’dan alıyor. Ege ve Batı Karadeniz Doğu Akdeniz ve Doğu Anadolu’da dağlık ve ormanlık alanlarda yaşayan, genellikle insanlar tarafından vurularak ya da zehirlenerek öldürülen bu türle ilgili son kayıt 1974 yılına ait. Türkiye’de 10-15 tane kaldıkları düşünülerek varlıklarının kanıtlanıp koruma altına alınmaları için doğa gönüllülerinin çabaları sürüyor. Özgürlük, çeviklik, güvenilirlik, esneklik, güçlülük ve Anadolu’ya aitlik açısından yapılmış bu isim benzetmesi. Proje mimarları şöyle diyor: “Umudumuz Anadolu Parsı’nı dağlarda Pardus’u